Với tiềm năng phát triển của lĩnh vực ngành nghề nông thôn, sự đa dạng các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của làng nghề Việt Nam và xu hướng người tiêu dung ngày càng quan tâm hơn về sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường,nguồn gốc xuất sứ và tính hợp pháp của nguyên liệu sử dụng, các vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm và sức khỏe…
Đến hết năm 2021, cả nước công nhận được 181 nghề truyền thống, 1983 làng nghề, làng nghề truyền thống và có 54 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc loại hình Nghề thủ công truyền thống. Tổng số cơ sở tham gia sản xuất kinh doanh các làng nghề năm 2021 là khoảng 213 nghìn cơ sở, trong đó có gần 2.000 doanh nghiệp, 350 hợp tác xã, 330 tổ hợp tác và 210 nghìn hộ gia đình; tạo việc làm cho trên 672.000 lao động, thu nhập bình quân đạt 4-4,5 triệu đồng/người/tháng. Tổng doanh thu từ các hoạt động ngành nghề nông thôn trong các làng nghề đã được công nhận năm 2021 đạt gần 60 nghìn tỷ đồng. Một số sản phẩm ngành nghề nông thôn đạt được kết quả xuất khẩu cao như: sản phẩm mây, tre, cói và thảm đạt trên 878 triệu USD (tăng 43,8% so với năm 2020); sản phẩm gốm, sứ đạt trên 674 triệu USD (tăng 16,1% so với năm 2020).
Nhằm khơi dậy tiềm năng rất lớn để phát triển kinh tế của lĩnh vực ngành nghề nông thôn nói chung và của làng nghề nói riêng. Đồng thời, cũng cố và xây dựng đội ngũ nghệ nhân, thợ giỏi đang. Chính phủ, Thủ tướng chính phủ đã ban hành Nghị định 52/2018/NĐ-CP và gần đây nhất Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 801/QĐ-TTg ngày 07/07/2022 phê duyệt Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030 với các giải pháp cụ thể, đồng bộ để thúc đẩy việc phát triển ngành nghề nông thôn, làng nghề ở các địa phương trong thời gian tới.
Năm 2020, Bộ đã tổ chức thành công Hội thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam, qua đó đã thu hút được174 nghệ nhân, thợ giỏi, các nhà thiết kế, các tổ chức, cá nhân và 339 sản phẩm tham gia Hội thi. Sau Hội thi, các sản phẩm đạt giải đã được giới thiệu, quảng bá rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng; nhiều làng nghề, làng nghề truyền đã kết nối tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp, Hợp tác xã; các nghệ nhân, thợ giỏi cũng được nhiều lao động biết đến để theo học nghề thủ công mỹ nghệ.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan tham quan Khu tôn vinh sản phẩm TCMN đạt giải tại Hội thi năm 2020
Để tiếp tục động viên, khuyến khích, tôn vinh, phát huy ý tưởng sáng tạo của các nghệ nhân, thợ giỏi, các nhà thiết kế hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam, tạo môi trường để các nghệ nhân, thợ giỏi giao lưu, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, kết nối xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao giá trị sản phẩm; góp phần vào việc bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và lan toả các giá trị truyền thống đến người dân, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ.
Ngay từ tháng 6/2022, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã phát động Hội thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam năm 2022 đến nghệ nhân, thợ giỏi, các nhà thiết kế, các tổ chức, cá nhân, các Hiệp hội và các cơ quan quản lý ở các địa phương.
Đến nay, Ban Tổ chức đã tiếp nhận được 364 sản phẩm của 190 tác giả, nhóm tác giả của cả 03 miền. Trong đó, Miền Bắc là 247 sản phẩm của 126 tác giả; Miền Trung là 32 sản phẩm của 15 tác giả, Miền Nam là 85 sản phẩm của 49 tác giả. Phân theo nhóm sản phẩm: Nhóm gốm sứ và thủy tinh là 37 sản phẩm; nhóm dệt, thêu đan, móc là 83 sản phẩm; nhóm mây, tre, lá là 93 sản phẩm; nhóm sơn mài, khảm trai, gỗ mỹ nghệ là 75 sản phẩm và nhóm khác là 76 sản phẩm (sừng, trai ốc, chạm khắc đá, kim khí; hoa, tranh…).
Để nâng cao chất lượng, sự công bằng và uy tín của Hội thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam năm 2022, Ban Tổ chức đã mời những người có trình độ, uy tín và kinh nghiệm trong các hoạt động văn hoá, nghệ thuật, mỹ thuật, tạo hình khác nhau tham gia Ban giám khảo.
Hiện nay, Ban Giám khảo đang tổ chức chấm các sản phẩm dự thivà dự kiến sẽ hoàn thành trước khi lễ khai mạc Festival làng nghề Việt Nam năm 2022. Ban tổ chức xin thông báo một số hoạt động tiếp theo của Hội thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ năm 2022 như sau:
– Ngày 02/11/2022, Tổ chức Lễ trao giải Hội thi sản phẩm thu công mỹ nghệ Việt Nam năm 2022 trong buổi Lễ khai mạc Festival làng nghề Việt Nam năm 2022 tại tầng 2, Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp số 489 Hoàng Quốc Việt, Q. Cầu Giấy,TP Hà Nội.
– Tổ chức trưng bày các sản phẩm đạt giải và một số tác phẩm đẹp tại Hội chợ làng nghề và sản phẩm OCOP Việt Nam lần thứ 18 – Năm 2022 từ ngày 02/11/2022 đến ngày 06/11/2022 để giới thiệu, quảng bá phục vụ cho khách hàng đến tham quan, thưởng lãm.
– Tiếp tục tuyền truyền, giới thiệu các tác giải tham dự trên các phương tiện thông tin đại chúng, các ấn phẩm…để kết nối giữa các làng nghề với doanh nghiệp, hợp tác xã; tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền nghề, cấy nghề của các nghệ nhân, thợ giỏi hàng thủ công mỹ nghệ.
Qua Hội thi, các tác giả có cơ hội để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm. Bên cạnh đó, cũng là cơ hội để các nghề, làng nghề khác nhau có thể kết hợp để tạo ra những sản phẩm mới có giá trị cao: như sự kết hợp mây tre đan với gốm sứ; thuê dệt với gốm, thuỷ tinh…tạo ra sản phẩm làm quà tặng, quà biếu..
Ban Tổ chức rất mong nhận được sự quan tâm, chia sẻ thông tin và tuyên truyền của các cơ quan thông tấn, báo chí về Hội thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ năm 2022 đến với người dân, doanh nghiệp, Hợp tác xã để góp phần bảo tồn và phát triển các nghề truyền thống, làng nghề truyền thống của Việt Nam. Đồng thời, tôn vinh các nghệ nhân, thợ giỏi và các cá nhân đạt giải Hội thi./.
